Welke eisen stel je aan je opvolger?
Na jaren hard werken, staat er nu toch maar een mooi bedrijf. Mooie producten, financieel gezond en tevreden werknemers. Terecht dat je trots bent op je levenswerk. De vraag dringt zich op hoe lang je dit nog blijft doen. Wie gaat dit mooie bedrijf voortzetten? Je jongste kind lijkt er wel gevoel voor te hebben. Maar je ‘rechterhand’ in het bedrijf beschikt ook zeker over een aantal belangrijke kenmerken. Of toch maar iemand van buiten halen? Naast de financiële kant van een bedrijfsoverdracht is het ook belangrijk de juiste opvolger te selecteren. Waar kun je op letten?
Een functieprofiel opstellen
Allereerst moet je bedenken welke vaardigheden je opvolger moet hebben om je bedrijf succesvol over te kunnen nemen. Moet het een commercieel kanon zijn? Een manager met oog voor ‘people and planet’? Of is het beter als het een techneut met managementervaring is? Welke kennis moet je opvolger hebben? Vaak is een goed netwerk ook een voorwaarde. Met het door jouw opgestelde functieprofiel kun je vaststellen in hoeverre je kandidaat geschikt is om je bedrijf over te nemen.
Je opvolger opleiden
Als de beoogde opvolger te weinig kennis of ervaring heeft, kun je vervolgens met de opvolger bepalen of en hoe dit aangevuld kan worden:
- door het volgen van een specifieke opleiding
- het opdoen van werkervaring bij andere bedrijven
- het doorlopen van een intern opleidingstraject
In het laatste geval kun je denken aan een plek aan de directietafel na een stageperiode bij verschillende afdelingen binnen het bedrijf. Maar misschien spreekt het jullie meer aan om de opvolger eerst de leiding te geven over een kleine afdeling of een vestiging. Als dat goed gaat kan het takenpakket steeds verder uitgebreid worden.
Aanvullende expertise inschakelen
Als je kind of medewerker niet de vereiste vaardigheden heeft en deze nooit zal krijgen, moet je waarschijnlijk op zoek naar een alternatief. Ook kan het zo zijn dat je kind of medewerker over veel vaardigheden beschikt, maar (nog) niet aan alle eisen voldoet. Dan is een tussenvorm ook mogelijk. Je kunt dan op zoek gaan naar personen in je directe omgeving die jouw opvolger met raad en daad kunnen bijstaan. Dat zouden kunnen zijn:
- medebestuurders
- leden van de raad van commissarissen
- een personal coach.
Extern zoeken
Als je geen geschikte opvolger in je directe omgeving hebt, is dit niet meteen heel erg. Uit onderzoek blijkt dat het in dienst nemen van externen voor een bedrijf zeer lonend kan zijn. Zo blijken externen sneller aan te sturen op internationale uitbreiding, het aanboren van nieuwe markten en het ontwikkelen van nieuwe producten.
Overdragen zonder zeggenschap
In familiebedrijven zie je het volgende nog wel eens. Het bedrijf moet overgedragen worden aan het kind, maar het kind voldoet niet aan het functieprofiel. Er wordt dan voor gekozen om het eigendom van het bedrijf aan het kind over te dragen, maar niet de zeggenschap. Dit kan bijvoorbeeld doordat je minder dan 50% van de aandelen van je bv aan je kind overdraagt. Als meerderheidsaandeelhouder houd jij het feitelijk voor het zeggen.
Als je wel het hele bedrijf wilt overdragen aan je kind kan dat ook met behoud van zeggenschap. Je kunt dan de aandelen van de bv certificeren. Je draagt dan je aandelen over aan een Stichting Administratiekantoor (STAK), waarvan je de bestuurder bent. Deze stichting geeft dan winstbewijzen (certificaten) aan jou uit, die je dan kunt overdragen aan je kind. Als bestuurder van de STAK kun je vervolgens bepalen hoeveel zeggenschap je aan je kind overdraagt.
Fiscale voorwaarde voor je opvolger
Als je besluit om (een deel van) je bedrijf te schenken aan je opvolger, kun je misschien gebruikmaken van verschillende fiscaal-vriendelijke regelingen. Belangrijk om te weten, is dat er verschillende voorwaarden gelden die kunnen veranderen. Zo zijn voor 2025 aan de ene kant versoberingen en aan de andere kant versoepelingen doorgevoerd. Het is daarom belangrijk om op tijd met het verkennen van de mogelijkheden te beginnen, om op tijd in actie te kunnen komen.
